KÜLTÜR NEDİR?

Kültür derken hemen aklına müzik, sanatsal, yemek ve dille ilgili şeyler gelir. Bu görüş doğru, ama aslında daha derin bir mana da var. Kültür yanı butün insanca öğrenilen davranış kalıplarıdır. Kültür bilgi, inanç, sanat, hukuk, ahlak ve toplum bir üyesi olarak insan tarafından satın alınan diğer yetenekleri ve alışkanları kapsar.

Kültür de burada üç çeşit var. Yerli kültür, alt kültür ve evrensel kültür. Yerli kültür gerçek yerden doğar. Mesala Çin kültürü Çinden doğar ve orada yaşar. Alt kültür iki veya daha fazla kültürlerin bir karışımdır. Örneğin Almanya’daki yaşayan Türkler ve Amerika’daki yaşayan Afrikalılar. Evrensel kültür yani her insanın yaptığı şey. Dil ile konuşulur, şakaya gülünür, yaş ile sosyal grup sınıflandırılır, evilik ile beslenir, vb.

Kültür insanın güçlü bir aracı ancak aynı zamanda kırılgan. Sadece aklımızda olduğundan kültür zaman geçtikçe sürekli değişir ve kolayca kaybolur. Şimdi eğer bir fosil ya da eski medeniyet’in küçük bir tarihi harabe bulursa hemen bu kültürün o zamanlar olduğu nasıl söylebilir mi?

Bina, dil, dans, müzik gibi şeyler kültür değil. Onlar sadece kültürünün ürünüdür. Onlar insanlarla olmalı, yoksa önemsiz nesneler olur. Okuduğum bilgiler göre kültür böyledir. Okuduğuma katıdığım için yazdım. Bence de kültür insanın yaptığın her üründür.

Endonezya yüzyıllardır uzak doğu ve batı dünyalar arasında kalır. Ülkemiz tam dünyanın ticaret yolunun ortasında oturula gelir. O yüzden çok karışık kültürel birleşti, özellikle din olarak. İslam, Hindu, Buddha ve Konfusian kültürümüzü çok etkilir. Sumatra adasındaki binalar mesala İslamiyet mimarisinin etkisiyle yapılır. Java ve Bali adalarındaki danslarla Hindu ve Buddha  ile ilgili hikayeler anlatılır.

Yurt dışından etki olduğu halde bazı bölgeler de saf kültür hala yaşar. K harf gibi Sulawesi adasında Toraja kabile’nin yaşam tarzi hiç değişmemiştir. Çok ilginç törenler var. Onlardan biri ve en meşhuru cenaze törenidir. Cesed ne yakılır ne de gömülür. Bunu yerine tepenin üstünde konur.

Endonezya’da çok ırk ve farklı dinler olduğu için tam bir Endonezyanın en meşhur kültür olanları çıkarmam. Fakat Java ve Bali adalarındaki kültür başka adadan daha meşhur. Örneğin bizim yerli müzik ‘Gamelan’ olarak adlandırılır. Bu müzik türü butün ansiklopedilerde bulunabilir. Aletleri bronzdan yapılır ve grup ile çalınır.